อัพเดทกฎหมาย DPS หลัง ETDA เตรียมออกกฏกำกับ-ดูแล Code of Conduct

DPS

ฟอลโล่อัพ “กฎหมาย DPS” หลัง เอ็ตด้า (ETDA) เตรียมออก Code of Conduct เพิ่มความชัดเจน กำกับ-ดูแล แพลตฟอร์มดิจิทัล…

highlight

  • ตั้งแต่กฎหมาย DPS มีผลบังคับใช้เกือบ 7 เดือน มีผู้ให้บริการแพลตฟอร์มดิจิทัลมาแจ้งข้อมูลการประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัล ในระบบแล้ว 1,273 แพลตฟอร์ม (ข้อมูล ณ วันที่ 8 มีนาคม 2567) เพื่อให้กฏหมาย DPS ครอบคลุมการติดตามประเด็นความเสี่ยงที่เกิดขึ้นในด้านการฉ้อโกง และการหลอกลวงที่เกิดจากการโฆษณาออนไลน์ รวมถึงสินค้าที่ไม่ได้มาตรฐานบนแพลตฟอร์มดิจิทัล อย่างแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดีย และ ออนไลน์มาร์เก็ตเพลซ
  • เอ็ตด้า รวมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐ เอกชน ได้มีการจัดทำ Code of Conduct จำนวน 2 ฉบับ ได้แก่ “ร่าง Code of Conduct” ที่เป็นแนวทางการทำงานเพื่อดูแลเนื้อหาการโฆษณาบนบริการแพลตฟอร์มดิจิทัล และ “ร่าง Code of Conduct” ที่เป็นแนวทางการแก้ปัญหาการขายสินค้าไม่ได้มาตรฐานบนบริการแพลตฟอร์มดิจิทัล ซึ่งร่างทั้ง 2 ฉบับ จะครอบคลุมแนวทางการดูแลตั้งแต่การตรวจสอบคนที่เข้ามาดำเนินการในแพลตฟอร์ม การกรองโฆษณาที่ทำ และสินค้าที่จะนำเสนอ หรือขายว่ามีความปลอดภัยหรือไม่ และหากไม่ปลอดภัยจะมีแนวทางในการจัดการความเสี่ยงอย่างไร

อัพเดทกฎหมาย DPS หลัง ETDA เตรียมออกกฏกำกับ-ดูแล Code of Conduct

DPS

ปัจจุบันหลายกิจกรรมต่างขับเคลื่อนด้วยแพลตฟอร์มดิจิทัลแล้ว เชื่อว่าหลายคนคงนึกถึงกฎหมายไหนไม่ได้ นอกจาก “กฎหมาย DPS” (Digital Platform Services) หรือชื่อทางการคือ “พระราชกฤษฎีกาการประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลที่ต้องแจ้งให้ทราบ พ.ศ. 2565”

ที่กำกับดูแลโดย สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือ เอ็ตด้า (ETDA) ภายใต้เป้าหมายของการกำกับ ดูแลบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลที่ให้บริการคนไทย มีความโปร่งใสเป็นธรรม หรือพูดให้เข้าใจง่าย ๆ คือถ้าใช้บริการแพลตฟอร์มดิจิทัลแล้ว เกิดเหตุถูกโกง ถูกหลอก หรือปัญหาจากการใช้งาน

ผู้ใช้งานก็สามารถเชื่อมั่นได้ว่า จะได้รับการดูแลและความช่วยเหลือจากผู้ให้บริการแพลตฟอร์มดิจิทัลอย่างทันท่วงทีนั่นเอง โดยตั้งแต่กฎหมาย DPS มีผลบังคับใช้เกือบ 7 เดือน มีผู้ให้บริการแพลตฟอร์มดิจิทัลมาแจ้งข้อมูลการประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัล

ในระบบแล้ว 1,273 แพลตฟอร์ม (ข้อมูล ณ วันที่ 8 มีนาคม 2567) โดยเฉพาะในกลุ่มออนไลน์มาร์เก็ตเพลซ บริการสื่อสารออนไลน์ และบริการรวบรวมและเผยแพร่เนื้อหาข่าวสารที่เป็น 3 กลุ่มแพลตฟอร์มที่เข้ามาแจ้งมากที่สุด

แต่ที่น่าสนใจไปกว่าตัวเลขแพลตฟอร์มที่ต่อแถวมารายงานสถานะการให้บริการอย่างต่อเนื่อง คือ เอ็ตด้า ในฐานะหน่วยงานที่ขับเคลื่อนหลักจะไปต่อในทิศทางไหนบ้างเราจึงชวนฟอลโล่อัพ “กฎหมาย DPS” เพิ่มความชัดเจน กำกับ-ดูแล แพลตฟอร์มดิจิทัลกับสิ่งที่ต้องเร่งด่วนดำเนินการในช่วงนี้

เอ็ตด้า DPS Notifiedเพิ่มความมั่นใจก่อนตัดสินใจใช้บริการ

 

DPS

จากที่ เอ็ตด้า ได้เปิด ระบบแจ้งความประสงค์ใช้เครื่องหมายรับแจ้ง หรือ “เอ็ตด้า ดีพีเอส โนทิไฟ” (
ETDA DPS Notified
) เมื่อวันที่ 6 มีนาคม 2567 ที่ผ่านมา ได้สร้างแรงจูงใจให้แพลตฟอร์มดิจิทัลที่ยังไม่ดำเนินการแจ้งให้รีบเข้ามาแจ้งข้อมูลมากขึ้น

เพราะเครื่องหมายรับแจ้งนี้จะช่วยสะท้อนสถานะของแพลตฟอร์มว่าได้มีมาตรการขั้นต้นในการดำเนินการตามกฎหมาย DPS ซึ่ง เอ็ตด้า ได้เร่งกระตุ้นให้แพลตฟอร์มทำความเข้าใจในเงื่อนไขการใช้เครื่องหมายผ่านกระบวนการ workshop ที่จัดไปเป็นที่เรียบร้อยแล้ว

และการที่แพลตฟอร์มจะสามารถใช้เครื่องหมายรับแจ้งได้ จะต้องเป็นแพลตฟอร์มดิจิทัลประเภททั่วไป ที่มีการแจ้งการประกอบธุรกิจบริการมาให้ เอ็ตด้า ทราบก่อนแล้วเท่านั้น เพื่อให้ เอ็ตด้า ได้ดำเนินการตรวจสอบข้อมูลความครบถ้วนตามกฎหมาย

ซึ่งปัจจุบันสำหรับผู้ประกอบการที่ประสงค์ใช้เครื่องหมายสามารถแจ้งผ่านระบบได้ และในเร็ว ๆ นี้ ก็จะเตรียมปล่อยคู่มือเพื่อเพิ่มความสะดวกในการใช้งานมากขึ้น ส่วนสาเหตุที่จะต้องเป็นแพลตฟอร์มดิจิทัลประเภททั่วไป เพราะถือเป็นแพลตฟอร์มกลุ่มใหญ่ที่ให้บริการแก่คนไทย

ดังนั้นเครื่องหมายนี้จึงจะเข้ามาเป็นเครื่องมือสำคัญ ที่ทำให้ผู้ใช้บริการเกิดความมั่นใจได้ว่า แพลตฟอร์มดิจิทัลที่มีเครื่องหมายนี้แสดงอยู่ ที่เขากำลังเลือกใช้บริการนั้น เป็นแพลตฟอร์มที่ผ่านการยืนยันตัวตน มีแนวทางการให้บริการ การดูแล เยียวยา มีช่องทางการติดต่อ ภายใต้การดูแลของกฎหมาย DPS  

ซึ่งถ้าให้พูดแบบเข้าใจง่าย ๆ คือ  “เอ็ตด้า ดีพีเอส เครื่องหมายเซอทิไฟต์ก็เปรียบเสมือนเครื่องหมายมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม หรือ มอก. ที่ติดบนเครื่องใช้ไฟฟ้า เมื่อเราเลือกใช้ก็มั่นใจได้ว่า มีคุณภาพนั่นเอง

Code of Conductแก้ปัญหา โฆษณาออนไลน์สินค้าไม่ได้มาตรฐาน

DPS

ลังจากที่กฎหมาย DPS ประกาศใช้แล้ว การดำเนินงานที่สำคัญอีกเรื่อง คือ การติดตามประเด็นความเสี่ยงที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานของแพลตฟอร์มดิจิทัลทั้งในมุมที่กระทบต่อผู้ประกอบการและผู้บริโภค ซึ่งในช่วงที่ผ่านมา จะพบประเด็นปัญหาที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ในด้านการฉ้อโกง และการหลอกลวงที่เกิดจากการโฆษณาออนไลน์

รวมถึงสินค้าที่ไม่ได้มาตรฐานบนแพลตฟอร์มดิจิทัล อย่างแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดีย และ ออนไลน์มาร์เก็ตเพลซ ซึ่งเป็นงานเร่งด่วนที่ เอ็ตด้า รวมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐ เอกชน ตลอดจนแพลตฟอร์มดิจิทัล จะต้องเร่งขับเคลื่อน โดยขณะนี้ ได้มีการจัดทำ Code of Conduct จำนวน 2 ฉบับ

ได้แก่ “ร่าง Code of Conduct” ที่เป็นแนวทางการทำงานเพื่อดูแลเนื้อหาการโฆษณาบนบริการแพลตฟอร์มดิจิทัล และ “ร่าง Code of Conduct” ที่เป็นแนวทางการแก้ปัญหาการขายสินค้าไม่ได้มาตรฐานบนบริการแพลตฟอร์มดิจิทัล ซึ่งสาระสำคัญของร่างทั้ง 2 ฉบับ จะครอบคลุมแนวทางการดูแลตั้งแต่การตรวจสอบ

คนที่เข้ามาดำเนินการในแพลตฟอร์ม การกรองโฆษณาที่ทำและสินค้าที่จะนำเสนอหรือขายว่ามีความปลอดภัยหรือไม่อย่างไร และหากไม่ปลอดภัยจะต้องมีแนวทางในการจัดการความเสี่ยงอย่างไร รวมถึงแนวทางการแจ้งเตือนทั้งทางฝั่งของผู้ประกอบการ พ่อค้า แม่ค้าเอง

ตลอดจนผู้บริโภค ให้ทราบถึงความเสี่ยงที่อาจจะเกิดขึ้น เป็นต้น โดย เอ็ตด้า ได้มีการประชุมหารือกับทั้งผู้ประกอบธุรกิจแพลตฟอร์มดิจิทัล รวมไปถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น สคบ., มอก.,  อย., DBD, ธปท. และ คปภ. เป็นต้น

พร้อมผนวกความร่วมมือกับ ศูนย์ช่วยเหลือ และจัดการปัญหาออนไลน์ หรือ 1212 เอ็ตด้า ทั้งในมุมสถิติที่เกิดขึ้น กระบวนการจัดการปัญหาในปัจจุบัน และแนวทางการดำเนินงานที่ เอ็ตด้า จะเสนอเป็นมาตรการในการดูแลโฆษณาบนบริการต่าง ๆ เป็นต้น

DPS

ซึ่งการดำเนินงานในระยะต่อไป ก่อนเข้าสู่กระบวนการรับฟังความคิดเห็นต่อ “ร่าง Code of Conduct” เพื่อปรับปรุงร่าง และประกาศใช้เร็ว ๆ นี้ ยังมีการดำเนินงานในหลาย ๆ ส่วนที่ เอ็ตด้า ได้เร่งทำงานแบบคู่ขนานทั้งการเร่งตรวจสอบข้อมูลของแพลตฟอร์มดิจิทัลที่ได้มีการแจ้งเข้ามา

เพื่อการจัดแบ่งประเภทเพิ่มเติมทั้งในส่วนของแพลตฟอร์มขนาดใหญ่ แพลตฟอร์มเสี่ยงสูงและแพลตฟอร์มเฉพาะด้าน ที่จะต้องมีการออกมาตรการที่เกี่ยวข้อง ซึ่งถือเป็นความท้าทายในการดำเนินงาน แต่ก็เป็นการสะท้อนให้เห็นถึงความพยายามในการสร้างความเชื่อมั่น ลดความเสี่ยงที่จะเกิดขึ้นทั้งในมุมของผู้ประกอบการ และผู้บริโภคอย่างเป็นรูปธรรมมากยิ่งขึ้น…

แม้หลายคนอาจจับตาว่าการมีกฎหมาย DPS จะเข้ามาช่วยให้ชีวิตดิจิทัลดีขึ้น ไม่ถูกหลอก ไม่ถูกโกง และสามารถแข่งขันได้อย่างเป็นธรรม ได้จริงหรือไม่?

คำตอบที่ได้ คือ ความมุ่งมั่นในการทำงานของ เอ็ตด้า เป็นอีกสิ่งที่จะช่วยสร้างความมั่นใจ และที่สำคัญไม่แพ้กัน คือ เอ็ตด้า ก้าวไปคนเดียวไม่ได้ ต้องอาศัยความร่วมมือของทุกคนที่ต้องร่วมเดินไปด้วยกัน

ส่วนขยาย

* บทความเรื่องนี้น่าจะเป็นประโยชน์สำหรับการวิเคราะห์ในมุมมองที่น่าสนใจ 
** เขียน: ชลัมพ์ ศุภวาที (บรรณาธิการ และผู้สื่อข่าว) 
*** ขอขอบคุณภาพประกอบบางส่วนจาก N/A

สามารถกดติดตามข่าวสาร และบทความทางด้านเทคโนโลยีของเราได้ที่  www.facebook.com/itday.in.th

ITDay